چرا استرس مفید است؟ - مرکز مشاوره اسپادانا

چرا استرس مفید است؟

چگونه بر آن مسلط شویم؟

با اینکه هنوز ساعتی به ظهر مانده اما تا همین­جا نیز به اندازۀ کافی روز اعصاب خردکنی را پشت سر گذاشته­اید.

چه فرقی می­کند؟

دو خط از سه خط تلفن­تان در حال زنگ خوردن است و برای سومی هم، پشت سر هم پیامک می­رسد، همکارتان نیز یک­ریز، در مورد مشکلات شخصی­اش پرحرفی می­کند و انگار هیچ کس درک نمی­کند که مهلت تمدید شدۀ پروژۀ کاری­تان هم رو به اتمام است و شما هنوز کارهای ناتمام بسیاری دارید.

در این گیر و دار، آخرین چیزی که مایلید بشنوید این است که کسی پیدا شود و به شما بگوید « این استرس­ها خیلی هم برای­تان مفید است!!!»

ما، آن کسانی هستیم که قرار است ریسک مطرح کردن این جمله را قبول کنیم!

منظور از "ما" در واقع دکتر کلی مک­گنیگال، روان­شناس دانشگاه استنفورد است و منظور از "پذیرفتن ریسک" ارائه کردن خلاصۀ کوتاهی از کتاب «روی خوش استرس» است.

قصد بدی نداریم!

لطفاً از ما عصبانی نشوید!

چه کسانی باید این کتاب را بخوانند؟

واقعاً در این دنیای پر از استرس، چطور می­توان چنین سئوالی پرسید؟!

اجازه دهید ما این سئوال را با یک سئوال پاسخ دهیم: « به نظر شما چه کسانی نباید این کتاب را بخوانند؟»

اگر جواب شما به این سئوال (البته که چندان هم منتظر این جواب نیستیم!) - «من» باشد، حدس ما این است که شما یا از آن دسته افرادی هستید که در مهارت «زندگی کردن در زمان حال» خبره هستید و یا آدم عجیب و غریبی هستید!

آن وقت است که باید بگوییم که سایر افراد غیر از شما، از دانشجویان و کارآفرینان و مدیران گرفته تا هنرمندان و کارمندان ادارات ممکن است مطالب بسیاری که مرتبط با زندگی­شان است در کتاب «روی خوش استرس» پیدا کنند.

باور کنید!

دربارۀ کلی مک­گنیگال:

دکتر کلی مک­گنیگال، روان­شناس گرایش سلامت در آمریکا و استاد دانشگاه استنفورد است. زمینۀ کار مورد علاقۀ او راه­کارهای مقابله با استرس، خود_ارزشمندی و ارتباط ذهن و بدن است، هرچند که زمینۀ­ فعالیتش تنها محدود به همین گرایشات نشده است.

وی نویسندۀ چهار کتاب مطرح است، که معروف­ترین آن­ها « قدرت اراده» است. سمینار دکتر مک­گنیگال در سال 2013 با وبسایت TED در مورد استرس تا به حال بیش از 25 میلیون بار بازدید شده است.

خلاصه­ای از کتاب «روی خوش استرس»

می­­توان حدس زد که با شنیدن این عنوان به چه چیزی فکر می­کنید:

تنها روی خوشی که می­توانید در مورد استرس متصور شوید، آن حس رهایی است که بعد از برطرف شدن استرس احساس می­کنید. ولی پاسخ منفی است، مک گنیگال نه تنها در این مورد صحبتی نکرده، بلکه حرف­هایش حتی ذره­ای شبیه به این احساس نیز نیست! «روی خوش استرس» کتابی است که تلاش می­کند تا به مفهوم استرس آبروی تازه ببخشد.

بلی، درست است! تا به حال مثالی برای مفهموم آبرومند­ی استرس سراغ داشته­اید؟!

از لحاظ فنی حق با شماست! استرس حقیقتاً تا به حال چنین آبرویی نداشته است، اگرچه که چندان هم بی­آبرو نبوده! از ابتدا نیز به همین­ شکل بوده است.

منظورمان تحقیقات غددشناس مجارستانی-کانادایی، هانس سلیه در دهۀ 1930 است. وی زمانی که داشت به موش­های آزمایشگاهی، هورمون­های مختلف تزریق می­کرد، متوجه شد که واکنش موش­ها مکرراً مشابه به هم است: زخم­ها، ضعیف شدن غده تیموس، تورم پوستۀ غدد فوق کلیوی و...

برای جذاب­تر شدن موضوع باید بگویم که دکتر سلیه ­متوجه شد که واکنش بدن انسان­ها هم در برابر شنیدن نوع خاصی از اخبار به همین صورت است!

و اینجاست که موضوع جالب توجه می­گردد!

دریافت اخبار خوب واکنش­های مشابهی را در همان اعضاء بدن به وجود می­آورد، با این تفاوت که این­ استرس برای این اعضاء مفید است!

بسیاری از مردم می­دانند که کلمۀ «استرس» توسط دکتر سلیه اختراع گردیده است. در واقع، شاید به همین دلیل است که فارغ از جایی که زندگی می­کنیم، برای توصیف این نوع از پاسخ اعضا بدن، از همین کلمه استفاده می­کنیم.

اما حقیقتی که کم­تر در موردش اطلاعات داریم این است که خود دکتر سلیه هم بین «دیسترس[1]» و «یوسترس[2]» تفاوت قائل شده، که می­توان این کلمات را به ترتیب «استرس بد» و «استرس خوب» معنی کرد.

بنابراین، بلی، چیزی به نام «استرس خوب» نیز وجود دارد! و قدمتش به اندازۀ بقیۀ استرس­هاست! و این همان دلیلی است که نمی­توانیم درک کنیم که این مفهوم سیری تکاملی داشته است!

می­دانید که اجداد ما در محیطی مشترک با خرس­ها و شیرها زندگی می­کردند و زمانی که با هرکدام مواجه می­شدند این راه­کار در یک سیر تکاملی بود که به آن­ها نهیب می­زد "یا مبارزه کن و یا فرار".(در این زمان بدن­شان صرفاً فقط دچار استرس نمی­شد بلکه وحشت­زده می­شد! ضربان قلب تند می­شد، آدرنالین زیادی ترشح می­شد و عضلات منقبض می­شد.) 

ولی تفاوت فاحشی بین وحشت از شیر و یک مصاحبۀ شغلی وجود دارد!

و مغز شما این­قدر رشد کرده است تا بتواند این تفاوت را درک کند. بنابراین در جواب این استرس حداقل دو راه­حل دیگر پیش پای شما می­گذارد: «پاسخ چالش­گرانه و پاسخ دوستانه-مشتاقانه».

 در وضعیت اول یعنی پاسخ چالش­گرانه، با صرف­نظر کردن از ترس موجود، بدن شما به اندازه­ای متمرکز و بی­پروا می­شود که انگار قرار است با یک شیر بجنگد. این راه­کار بدن شماست که می­گوید: "نبرد شروع شد، دیگر چیزی برای از دست دادن وجود ندارد." اینجاست که شما واقعاً می­توانید جهان اطراف­تان را به لرزه در بیاورید و کارهایی غیرقابل تصوری انجام دهید که در حالت معمول هرگز قادر به انجامش نیستید.

در حالت بعدی یعنی پاسخ دوستانه-مشتاقانه، اکسی­توسین در بدن شما باعث افزایش احساس شفقت می­شود و حس اشتیاق و احتیاج به ارتباط را به طور موازی ایجاد می­نماید. این پاسخ نوع متفاوتی از همان پاسخ فرار است که دیکته می­کند: "چرا فرار؟ کسی قصد صدمه زدن ندارد، هرچند ما هم چیزی برای از دست دادن نداریم."

 و این شیوه­ایست که استرس-یوسترس یا همان استرس خوب می­تواند از شما آدم توانمندتری بسازد.

چه کسی می­توانست تصور کند؟

استرس می­تواند دشمن شما باشد فقط اگر این­گونه باورش کنید!

درس­های کلیدی «روی خوش استرس» این است:

• استرس واقعاً برای­تان مفید است.
• استرس می­تواند قوی­ترین منبع تغدیۀ نیروی شما باشد.
• دوباره گرفتار این فکرها نشوید، همین امروز استرس­تان را با آغوش باز بپذیرید.

استرس واقعاً برای­تان مفید است:

و شما باید به مغزتان یاد بدهید که تغییر کند و تغییرات هورمونی بدن­تان را مهار کند!

اگر ما را باور ندارید، به علم باور داشته باشید. مطالعات 8 ساله بر روی 30.000 آمریکایی نشان داد که افراد پراسترسی که از استرس می­ترسند و بر این باورند که استرس برای­شان مضر است، 43 درصد بیشتر از دیگر افراد در معرض خطر مرگ قرار دارند.

ولی این همۀ داستان نیست!

افراد پراسترسی که قبول ندارند استرس برای­شان مضر است، آمار مرگ و میر کمتری دارند حتی نسبت به افراد کم­استرس!

   بنابراین، خانم­ها و آقایان، تقدیم می­کنیم: «کاهش دادن استرس­تان به اندازۀ باور کردن این حقیقت که استرس برای­تان مفید است حائز اهمیت نیست!»

استرس می­تواند قوی­ترین منبع تغدیۀ نیروی شما باشد

داستان آن مادری که یک تریلی را برای نجات بچه­هایش از زمین بلند کرد شنیده­اید؟

بله، استرس این­گونه حاضر به خدمت است!

البته از نوع خوبش.

هر چند نوع بد آن هم همراه شماست، ولی بیشترین چیزی که در اساس روزانه تجربه می­کنید (مصاحبه­های شغلی، ترس از صحنه، کمبود زمان و...) در کل از نوع بد آن نیست. و اگر یاد بگیرید چگونه از آن بهره ببرید، می­توانید مانند آن مادر، یک تریلی را از زمین بلند کنید!

 چرا که استرس می­تواند باعث ایجاد احساس تمرکز، هیجان، بی­پروایی و پرانرژی بودن بشود. اگر به خوب بودن آن اعتقاد دارید، به معنای واقعی کلمه، به طور ناگهانی به بالاترین سطح از توانمندی­تان می­رسید.

دوباره گرفتار این فکرها نشوید، همین امروز استرس­تان را با آغوش باز بپذیرید:

یک یادآوری سریع: ذهن شماست که مغزتان را کنترل می­کند!

در نتیجه، شما به طور فیزیکی می­توانید بعضی از پاسخ­های حیاتی بدن­تان را کنترل کنید.

خب، چرا شما نمی­توانید؟

استفاده از مزایای قدرت استرس، فقط یک مداخلۀ ذهنیتی ساده­است که در ذهن شما اتفاق می­افتد. به سادگی شمردن از 1 تا 3!

ابتدا، این منظر جدید را از بر کنید: «استرس مفید است!»

بعد، یک تمرین انجام دهید که باعث الهام این عادت ذهنی به شما می­شود: کیفیت یک تکلیف نوشتاری را که یک بار در شرایط بی­استرس انجام شود و یک بار در زمان محدود و استرس­زا صورت می­پذیرد، مقایسه کنید. نتیجه­اش حتماً حیرت­انگیز خواهد بود!

و در نهایت، نظرتان را راجع به آن با دیگران به اشتراک بگذارید. 

دقیقاً مثل کاری که ما در این­جا انجام داده­ایم.

نقل قول­هایی از کتاب «روی خوش استرس»:

• آخرین تحقیقات علمی نشان می­دهد که استرس می­تواند شما را باهوش­تر، قوی­تر و موفق­تر نماید.
• بسیاری از عواقب ناخوشایندی که ما به استرس نسبت می­دهیم، در واقع نتیجۀ تلاش ما در جهت گریز از استرس است.
• انتخاب این­که به این احساس تشویش خود به عنوان احساس یک هیجان، انرژی یا انگیزه بنگریم، سبب می­شود که با تمام قوا در هر کاری ظاهر شویم.
• پذیرفتن استرس با آغوش باز، می­تواند باعث ایجاد احساس قدرت در شما در مواجهه با چالش­ها گردد.
• ما همیشه قادر به کنترل استرس در زندگی­مان نیستیم ولی، می­توان نوع رابطۀ خود را با آن تنظیم کنیم.

ترجمه متن: نوید پدرام

منبع:

https://blog.12min.com/the-upside-of-stress-summary/

[1] distress

[2] eustress