روانپزشکی - مرکز مشاوره اسپادانا

روانپزشکی چیست؟

روانپزشکی شاخه‌ای از علم پزشکی است که هدفش تشخیص، درمان و پیشگیری از اختلالات ذهنی، عاطفی و رفتاری است.

روانپزشک، پزشکی است که تخصصش در زمینه سلامت روان از جمله اختلالات مصرف مواد است. روانپزشک‌ها باید ابعاد و جوانب روانی و فیزیکی مشکلات روانشناختی را ارزیابی کنند.

افراد به دلایل مختلفی خواهان کمک روانپزشکی هستند. این مشکلات ممکن است مثل وحشت‌زدگی، توهم‌های ترسناک، فکر خودکشی یا شنیدن «صداهایی در ذهن» ناگهانی باشند‌ یا ممکن است مشکلاتی بلندمدت باشد، مانند احساس ناراحتی، ناامیدی یا اضطرابی که ظاهراً هرگز برطرف نمی‌شود یا مشکلات کارکردی که زندگی روزمره را مختل ساخته یا از کنترل خارج می‌کند.

تشخیص بیماران

روانپزشکان هم به‌خاطر اینکه پزشک هستند می‌توانند علاوه بر گفت‌وگو و صحبت با بیماران، انواع ازمایش‌های آزمایشگاهی پزشکی و روانشناختی را انجام دهند که تصویری از وضعیت روانی و جسمی بیمار ارائه می‌دهند. روانپزشکان به کمک تحصیلات و آموزش بالینی‌شان به رابطه پیچیده بین بیماری‌های عاطفی و سایر بیماری‌های پزشکی و نیز رابطه‌شان با ژنتیک و سابقه خانوادگی پی می‌برند، داده‌های پزشکی و روانشناختی را ارزیابی می‌کنند، بیماری و اختلال را تشخیص می‌دهند و به بیماران در پیشبرد برنامه‌های درمانی کمک می‌کند.

تشخیص‌های خاص براساس معیارهای راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی (DSM-5) هستند که در APA ثبت شده و شامل توصیف، علایم و سایر معیارهای تشخیص اختلال‌های روانی می‌شود.

روان‌پزشک‌ها از چه درمان‌هایی استفاده می‌کنند؟

روان‌پزشک‌ها بسته به نیاز هر کدام از بیماران از درمان‌های متنوعی استفاده می‌کنند؛ از جمله شکل‌های مختلف روان‌درمانی، دارودرمانی، مشاوره‌های روانی و انواع دیگر درمان (مانند درمان با ضربهٔ الکتریکی تشنج‌آور یا ETC).

روان‌درمانی، که گاهی اوقات به آن صحبت‌درمانی نیز می‌گویند، درمانی است که در آن بین درمانگر و بیمار، با گفت‌وگو ارتباطی برقرار می‌شود. می‌توان برای درمان انواع مختلفی از اختلال‌های روانی و مشکلات عاطفی از روان‌درمانی استفاده کرد. هدف روان‌درمانی حذف یا کنترل علائم ناتوان‌کننده یا آزاردهنده است، تا بیمار بتواند عملکرد بهتری داشته باشد. بسته به شدت مشکل، روان‌درمانی ممکن است فقط با چند جلسه در عرض یک یا دو هفته صورت بگیرد یا شاید هم چند سال طول بکشد و به جلسه‌های متعددی نیاز باشد. روان‌درمانی می‌تواند به‌صورت انفرادی، دونفره، همراه با خانواده یا به‌صورت گروهی برگزار شود.

روان‌درمانی انواع مختلفی دارد. بعضی از آن‌ها به بیماران کمک می‌کنند تا رفتارها یا شیوه تفکرشان را تغییر دهند، برخی دیگر به بیماران کمک می‌کنند تأثیر روابط و تجربیات گذشته بر رفتارهای کنونی را بررسی کنند و بعضی دیگر طوری طراحی شده‌اند که مشکلاتی دیگر را با روش‌هایی خاص حل‌وفصل می‌کنند. درمان رفتار شناختی، درمانی هدف‌گراست که بر حل مسئله تمرکز می‌کند. روان‌کاوی نوع شدیدتری از روان‌درمانی است که در طول سال‌ها به جلسه‌های متعددی نیاز دارد.

همان‌طور که پزشکان برای درمان فشار خون بالا یا دیابت دارو تجویز می‌کنند، روان‌پزشک‌ها نیز دارو را به همین صورت تجویز می‌کنند. روان‌پزشک‌ها می‌توانند پس‌از کامل کردن ارزیابی‌ها، داروهایی را برای کمک به درمان اختلال‌های روانی تجویز کنند. داروهای روانپزشکی می‌توانند نبود توازن در شیمی مغز (که گمان می‌رود در ایجاد اختلال‌های روانی دخیل باشند) را اصلاح کند. بیمارانی که به‌صورت بلندمدت دارو مصرف می‌کنند باید به‌طور مرتب به روان‌پزشک خود مراجعه کنند تا تأثیر دارو و هرگونه آثار جانبی را تحت نظر داشته باشند.

روانپزشک و روانشناس چه تفاوتی باهم دارند؟

روانپزشک، پزشکی است که دانشکده پزشکی و دوره رزیدنتی را به‌پایان رسانده و آموزش تخصصی روانپزشکی را گذرانده‌است. روانپزشک می‌تواند روان‌درمانی انجام دهد و دارو و درمان پزشکی تجویز کند.

از طرفی روانشناس معمولاً مدرک پیشرفته‌ای در روانشناسی بالینی دارد و بیشتر در زمینه پژوهش یا روش‌های بالینی آموزش دیده‌است. روانشناسان اختلال‌های روانی را با روان‌درمانی درمان می‌کنند و عده‌ای از آن‌ها در زمینه ارزیابی و آزمایش‌های روانشناختی تخصص دارند.